प्रतिगाम्यासोबत जे जातात ते आंबेडकरवादी नाहीत.

डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांनी समतेवर आधारित समाज रचनेचा स्वप्न पाहिले होते. त्यांचा प्रत्येक विचार,संघर्ष आणि कृती शोषित,वंचित आणि मागासवर्गीयांच्या उत्थानासाठी होती.आंबेडकरवादाचा अर्थ आहे अन्यायाविरुद्ध संघर्ष आणि सामाजिक, आर्थिक व राजकीय समतेचा पुरस्कार.मात्र,आज समाजात असे अनेक लोक दिसतात, जे आंबेडकरवादी असल्याचा दावा करतात,पण प्रत्यक्षात प्रतिगाम्यांशी हातमिळवणी करून आंबेडकरवादाच्या मूल्यांना तडा देतात.

प्रतिगामी विचार म्हणजे काय?.
प्रतिगामी विचार म्हणजे प्रगतिशीलतेला विरोध करणारे,पुराणमतवादी विचारसरणीला आधार देणारे आणि भेदभाव व असमानता टिकवून ठेवणारे विचार.जातिव्यवस्था, स्त्री-पुरुष असमानता,धार्मिक अंधश्रद्धा यांसारख्या गोष्टींना प्रतिगामी विचार मानले जाते.अशा विचारसरणीचा प्रचार-प्रसार करणाऱ्या व्यक्ती,संस्था किंवा राजकीय पक्ष हे समाजातील परिवर्तनाला अडथळा आणतात.

आंबेडकरवादी असणे म्हणजे काय?.
आंबेडकरवादी असणे म्हणजे डॉ.आंबेडकरांनी मांडलेल्या विचारसरणीशी प्रामाणिक राहणे.यामध्ये मानवतावाद,समता,बंधुता आणि शोषितांच्या हक्कांसाठी झटणे यांचा समावेश होतो.आंबेडकरवादी व्यक्तीने जातीयता,धर्मांधता,अंधश्रद्धा आणि सामाजिक अन्यायाविरुद्ध उभे राहिले पाहिजे.बाबासाहेबांनी दिलेली बुद्ध,धम्म आणि संघाची शिकवण हेच आंबेडकरवादाचे खरे सार आहे.

प्रतिगाम्यांशी संधान: आंबेडकरवादी मूल्यांचा अपमान
आजकाल काही लोक स्वतःला आंबेडकरवादी म्हणवून घेतात,परंतु ते प्रतिगामी शक्तींशी हातमिळवणी करून आपले वैयक्तिक स्वार्थ साधतात.अशा लोकांना आपण आंबेडकरवादी म्हणू शकत नाही.प्रतिगामी विचारसरणीशी संधान बांधणारे आंबेडकरांच्या विचारांना फसवणूक करतात.उदाहरणार्थ,जातीयवादी पक्षांशी युती करणे,समाजात असमानतेला चालना देणाऱ्या विचारांशी सहकार्य करणे,किंवा शोषितांच्या हक्कांवर गदा आणणाऱ्या धोरणांना पाठिंबा देणे,हे आंबेडकरवादी विचारसरणीला विरोध करणारे आहे.बाबासाहेबांनी स्पष्ट सांगितले होते की, “आपण सामाजिक क्रांती करू इच्छितो,तर सर्वप्रथम प्रतिगामी शक्तींविरुद्ध लढा दिला पाहिजे.”

आंबेडकरवादाच्या मार्गाने जाण्याची गरज
आजच्या काळात आंबेडकरवादी विचारसरणीचा प्रचार आणि प्रसार करणे आवश्यक आहे. आंबेडकरवाद म्हणजे फक्त राजकीय स्वार्थासाठी वापरण्याची विचारसरणी नाही,तर ती संपूर्ण समाजासाठी परिवर्तनाची चळवळ आहे. त्यामुळे,जो कोणी प्रतिगाम्यांशी हातमिळवणी करतो,तो आंबेडकरवादी असू शकत नाही.त्याच्या कृतीमुळे समाजात आंबेडकरवादाची प्रतिमा मलिन होते आणि वंचित समाजाचे नुकसान होते.आंबेडकरवाद हा समाज सुधारणा आणि प्रगतीचा मार्ग आहे. तो व्यक्तिगत लाभ,राजकीय स्वार्थ किंवा प्रतिगाम्यांशी संधानासाठी वापरला जाणार नाही,याची काळजी घेणे ही प्रत्येक खऱ्या आंबेडकरवाद्याची जबाबदारी आहे. प्रतिगाम्यांशी संगनमत करणारे खरे आंबेडकरवादी कधीच असू शकत नाहीत,कारण ते बाबासाहेबांच्या विचारसरणीला धोका पोहोचवतात.त्यामुळे खऱ्या आंबेडकरवाद्यांनी अशा लोकांचा पर्दाफाश करून बाबासाहेबांच्या विचारांची खरी तळमळ जपली पाहिजे.
रतनकुमार साळवे 9923502320
संपादक दैनिक, “निळे प्रतीक” संभाजी नगर.